پوست مرغی چیست؟ اصطلاح پوست مرغی در انسان به توصیف پدیدهای که در آن سطح پوست بهصورت غیرطبیعی و برجسته به نظر میرسد، استفاده میشود. این پدیده که بهطور علمی به نام piloerection یا piloerector reflex شناخته میشود، هنگامی رخ میدهد که موهای سطح پوست به طور موقت و ناگهانی بهصورت ایستاده و برجسته در میآیند، بهویژه در نواحی که موهای نازکتری وجود دارد. این وضعیت معمولاً به دلیل تحریکات مختلف فیزیولوژیکی یا احساسی مانند سرما، ترس، هیجان، یا احساسات قوی دیگر، به وقوع میپیوندد.
پوست مرغی چیست؟
در انسان، پوست مرغی به دلیل انقباض عضلات ریز اطراف فولیکولهای مو ایجاد میشود. این عضلات به نام عضلات ارکتور پیلوری شناخته میشوند. وقتی این عضلات منقبض میشوند، موها به حالت ایستاده درمیآیند و این حالت به نام پوست مرغی یا گزنه شناخته میشود.
بیشتر بخوانید: کوتیکول مو چیست؟
روش های درمان پوست مرغی چیست؟
همانطور که در قسمت پوست مرغی چیست اشاره شد، پوست مرغی یا کراتوز پیلاریس(Keratosis pilaris) یک اختلال پوستی شایع است که باعث ایجاد برآمدگیهای کوچک و خشن در سطح پوست میشود. این مشکل معمولاً روی بازوها، رانها، و گاهی گونهها ظاهر میشود. اگرچه پوست مرغی یک مشکل پزشکی جدی نیست، اما ممکن است به دلیل ظاهر ناپسند آن برای برخی افراد ناراحتکننده باشد. درمانهای مختلفی برای مدیریت و کاهش علائم این مشکل وجود دارد.
- استفاده از لوسیون: یکی از روشهای اصلی درمان پوست مرغی، استفاده از کرمها و لوسیونهای مرطوبکننده حاوی اوره یا لاکتیک اسید است. این ترکیبات به نرم کردن و رطوبترسانی به پوست کمک میکنند و باعث کاهش خشکی و التهاب میشوند. کرمهای حاوی اوره معمولاً در داروخانهها موجود هستند و به آرامی سلولهای مرده پوست را از بین میبرند. استفاده مداوم از این مرطوبکنندهها میتواند به تدریج علائم پوست مرغی را کاهش دهد.
- لایه برداری منظم: یکی دیگر از روشهای درمان این مشکل است. استفاده از اسکرابهای ملایم یا محصولات لایهبردار حاوی اسیدهای آلفا و بتا هیدروکسی مانند اسید سالیسیلیک و گلیکولیک میتواند به از بین بردن سلولهای مرده پوست و جلوگیری از مسدود شدن فولیکولهای مو کمک کند. اما باید توجه داشت که لایهبرداری بیش از حد میتواند باعث تحریک و خشکی بیشتر پوست شود، بنابراین بهتر است این روش را با احتیاط و با فاصله زمانی مناسب انجام دهید.
- استفاده از داروهای تجویزی: این روش نیز ممکن است در موارد شدیدتر پوست مرغی مؤثر باشد. پزشکان ممکن است کرمهای تجویزی حاوی رتینوئیدها یا استروئیدها را برای کاهش التهاب و تحریک پوستی تجویز کنند. رتینوئیدها از مشتقات ویتامین A هستند و به تنظیم چرخه سلولی پوست کمک میکنند. این داروها معمولاً برای مواردی که درمانهای موضعی بدون نسخه کافی نبودهاند، توصیه میشوند.
- تغییرات در سبک زندگی: مراقبتهای روزمره از پوست نیز میتواند در کنترل و بهبود علائم پوست مرغی مؤثر باشد. برای مثال، استفاده از صابونها و شویندههای ملایم و غیرمعطر که باعث تحریک پوست نمیشوند، میتواند مفید باشد. همچنین، دوش گرفتن با آب ولرم به جای آب داغ، و پرهیز از استفاده بیش از حد از وسایل حرارتی مانند بخاری و هیترهای الکتریکی که باعث خشکی پوست میشوند، میتواند به بهبود وضعیت پوست کمک کند.
در نهایت، حفظ رطوبت و جلوگیری از خشکی پوست نقش مهمی در کنترل پوست مرغی دارد. مصرف کافی آب، استفاده از دستگاههای مرطوبکننده هوا در فصول خشک و سرد، و پوشیدن لباسهای نرم و از جنس پنبه میتواند از خشکی و تحریک پوست جلوگیری کند. این مراقبتهای ساده میتواند به مرور زمان علائم پوست مرغی را کاهش دهد و پوست را نرمتر و صافتر کند.
بیشتر بخوانید: Ph پوست چیست؟
نشانه های پوست مرغی چیست؟
پوست مرغی یا کراتوز پیلاریس(Keratosis pilaris) با چند نشانه مشخص قابل شناسایی است. این نشانهها عبارتند از:
- برآمدگیهای کوچک و خشن: مشخصترین علامت پوست مرغی، برآمدگیهای کوچک و زبر روی پوست است. این برآمدگیها معمولاً به شکل نقاط ریز و برجسته در سطح پوست ظاهر میشوند و به دلیل تجمع کراتین(پروتئین پوست) در فولیکولهای مو ایجاد میشوند.
- ظاهر پوست خشن و زمخت: به دلیل وجود این برآمدگیها، پوست معمولاً خشن و غیرصاف به نظر میرسد. این وضعیت بیشتر در مناطقی مانند بازوها، رانها، باسن و گاهی روی گونهها دیده میشود.
- خشکی و زبری پوست: پوست در این مناطق معمولاً خشک و زبر است و ممکن است در اثر کمبود رطوبت، بیشتر به این حالت دچار شود. این خشکی میتواند باعث تحریک و ناراحتی نیز شود.
- قرمزی یا تغییر رنگ پوست: گاهی اوقات، پوست اطراف برآمدگیها ممکن است قرمز یا ملتهب به نظر برسد، بهویژه اگر فرد به دلیل خارش یا تحریک مکرر به این مناطق دست زده باشد. در برخی افراد، این برآمدگیها ممکن است رنگی متفاوت از پوست معمولی داشته باشند و به رنگ سفید، قرمز، قهوهای یا سیاه دیده شوند.
- ظاهرپوست مرغی: این حالت به دلیل شباهت پوست به پوست مرغ پس از پرکندن آن، به نام پوست مرغی شناخته میشود. در این حالت، موهای کوچک بدن درون برآمدگیها به دام میافتند و ظاهر خاصی به پوست میدهند.
این علائم معمولاً بدون درد هستند و مشکلی جدی برای سلامتی ایجاد نمیکنند، اما ممکن است از نظر زیبایی و ظاهر پوست ناخوشایند باشند.
سخن پایانی
پوست مرغی چیست؟ پوست مرغی یا piloerection یک پدیده فیزیولوژیکی است که در آن سطح پوست به دلیل انقباض عضلات ریز اطراف فولیکولهای مو، برجسته و ناهموار به نظر میرسد. این وضعیت معمولاً در پاسخ به تحریکات احساسی یا فیزیولوژیکی مانند سرما، ترس، یا هیجان رخ میدهد و باعث میشود موهای سطح پوست به طور ناگهانی و موقت به حالت ایستاده درآیند. این انقباض عضلات ارکتور پیلوری به عنوان واکنشی طبیعی برای حفظ گرما یا نشان دادن حالت احساسی بدن شناخته میشود.
روشهای درمان پوست مرغی چیست؟ درمان پوست مرغی یا کراتوز پیلاریس معمولاً شامل استفاده از کرمها و لوسیونهای مرطوبکننده حاوی اوره یا لاکتیک اسید است که به نرم کردن و رطوبترسانی به پوست کمک میکنند. این محصولات به تدریج سلولهای مرده پوست را از بین میبرند و خشکی و التهاب را کاهش میدهند.