جوش کیستی چیست؟ این نوع از جوش برخلاف سایر انواع جوشها، نهتنها سطحی نیست، بلکه در لایههای عمقی پوست شکل میگیرد و معمولاً با التهاب شدید همراه است. این نوع آکنه معمولاً بهصورت برجستگیهای بزرگ و دردناک ظاهر میشود که میتوانند هفتهها یا حتی ماهها در پوست باقی بمانند. برخلاف جوشهای معمولی که ممکن است پس از مدتی خودبهخود بهبود یابند، کیستهای پوستی تمایل دارند که ماندگارتر باشند و حتی در برخی موارد، جای زخمهای عمیقی از خود به جا بگذارند. در ادامه به بررسی درمان جوش کیستی میپردازیم.
جوش کیستی چیست؟
همانطور که در مقدمه اشاره شد جوش کیستیک شدیدترین نوع آکنه است که در عمق پوست تشکیل میشود و بهصورت برجستگیهای بزرگ، قرمز و ملتهب ظاهر میشود. این جوشها معمولاً حاوی چرک هستند و نسبت به سایر انواع آکنه، دردناکتر و ماندگارتر هستند. جوشهای کیستیک در نتیجه بسته شدن منافذ پوستی توسط چربی اضافی، سلولهای مرده و باکتریها ایجاد میشوند که منجر به بروز التهاب شدید در لایههای عمقی پوست میشود.
این نوع جوش معمولاً در صورت، پشت، قفسه سینه و شانهها ظاهر میشود و بیشتر در نوجوانان و جوانان به دلیل تغییرات هورمونی شایع است. برخلاف جوشهای سطحی که ممکن است ظرف چند روز از بین بروند، جوشهای کیستیک ممکن است هفتهها یا حتی ماهها باقی بمانند و در بسیاری از موارد پس از بهبود، جای زخمهای عمیق و تیرگیهای پوستی به جا بگذارند.
علائم جوش کیستی چیست؟
برجستگیهای بزرگ و ملتهب
جوشهای کیستی معمولاً بهصورت برجستگیهای بزرگ، متورم و قرمز روی پوست به دلایل مشکل هورمونی یا کبد چرب ظاهر میشوند. این جوشها برخلاف آکنههای سطحی، در لایههای عمقی پوست تشکیل میشوند و اغلب به لمس حساس هستند. التهاب شدید در اطراف این جوشها باعث میشود که پوست در آن ناحیه متورم و گرم شود. این نوع آکنه میتواند به تدریج گسترش یابد و بخشهای بیشتری از پوست را درگیر کند.
درد و حساسیت زیاد
یکی از مشخصههای بارز جوش کیستیک، درد قابلتوجه آن است که حتی بدون لمس نیز احساس میشود. ازآنجاییکه این جوشها در لایههای عمیق پوست شکل میگیرند، فشار ناشی از التهاب باعث تحریک پایانههای عصبی شده و منجر به درد مداوم میشود. در برخی موارد، درد ناشی از این جوشها حتی هنگام حرکت عضلات صورت یا تماس لباس با پوست تشدید میشود.
وجود چرک درون جوش
بسیاری از جوشهای کیستیک مانند علائم آکنه حاوی چرک هستند که در اثر تجمع چربی، سلولهای مرده و باکتریها در منافذ پوست ایجاد میشود. این چرک معمولاً در لایههای عمیق پوست به دام میافتد و برخلاف جوشهای معمولی، بهراحتی تخلیه نمیشود. در برخی موارد، جوش ممکن است بهمرورزمان باز شود و چرک خارج شود، اما این فرآیند معمولاً طولانی بوده و احتمال ایجاد جای زخم را افزایش میدهد.
ماندگاری طولانی مدت
برخلاف جوشهای معمولی که ممکن است طی چند روز از بین بروند، جوشهای کیستیک برای هفتهها یا حتی ماهها باقی میمانند. این جوشها به دلیل عمق زیاد و شدت التهاب، بهسختی بهبود مییابند و در بسیاری از موارد، بدون مداخله درمانی از بین نمیروند. در صورت عدم رسیدگی مناسب، این نوع جوشها ممکن است بهمرورزمان تشدید شده و حتی منجر به عفونتهای پوستی شوند.
ایجاد اسکار و لکهای پوستی
پس از بهبود جوشهای کیستیک، معمولاً به صورت انواع لک های پوستی تیره و جای زخم روی پوست باقی میماند که ممکن است ماهها یا حتی سالها طول بکشد تا بهبود یابد. این جای زخمها میتوانند بهصورت فرورفتگیهای عمیق یا لکههای قرمز و قهوهای روی پوست ظاهر شوند. ازآنجاییکه این جوشها التهاب شدیدی ایجاد میکنند، احتمال آسیب دیدن بافتهای اطراف و تخریب کلاژن پوست نیز افزایش مییابد، که ترمیم کامل را دشوارتر میکند.
روش های درمان جوش کیستی چیست؟
بخور پوست گردو و آویشن
بخور ترکیبی از پوست گردو و آویشن یک روش جدید برای پاکسازی عمیق پوست و درمان جوش کیستی است. پوست گردو دارای خواص ضدباکتریایی قوی است و آویشن به کاهش التهاب کمک میکند. برای استفاده، پوست گردو را خرد کرده و همراه با مقداری برگ آویشن در آب بجوشانید. سپس صورت خود را روی بخار حاصل قرار دهید و با یک حوله سر را بپوشانید تا بخار کاملاً جذب پوست شود. این کار را ۱۰ دقیقه انجام دهید تا منافذ باز شده و عفونتهای عمقی خارج شوند.
ماسک خاک رس سبز و سرکه سیب
خاک رس سبز دارای خاصیت سم زدایی قوی است و میتواند چربی و آلودگیهای عمقی پوست را جذب کند. ترکیب آن با سرکه سیب باعث تسریع خشک شدن جوشهای کیستیک و کاهش التهاب میشود. برای تهیه ماسک، یک قاشق غذاخوری خاک رس سبز را با چند قطره سرکه سیب مخلوط کنید تا خمیری یکدست به دست آید. این ماسک را روی جوشها قرار دهید و پس از ۱۵ دقیقه با آب سرد بشویید.
ترکیب برگ بید و عسل
برگ بید حاوی ترکیباتی مانند سالیسیلیک اسید طبیعی است که به کاهش التهاب و لایهبرداری پوست کمک میکند. ترکیب آن با عسل، خاصیت ضدباکتریایی و تسکیندهنده فوقالعادهای ایجاد میکند. برای تهیه ضماد، چند برگ تازه بید را بکوبید تا عصاره آن خارج شود، سپس با یک قاشق چایخوری عسل مخلوط کنید و روی ناحیه جوش بمالید. پس از ۲۰ دقیقه پوست را بشویید.
روغن سیاه دانه و آب لیمو
روغن سیاهدانه یک ضدالتهاب قوی است که در درمان جوش کیستی بسیار موثر عمل میکند. ترکیب آن با آب لیموی طبیعی باعث کاهش چربی اضافی پوست و کنترل باکتریهای مولد آکنه میشود. چند قطره روغن سیاهدانه را با چند قطره آب لیمو مخلوط کرده و با پنبه روی جوشها بمالید. این کار را هر شب انجام دهید، اما مراقب باشید در طول روز از کرم ضدآفتاب استفاده کنید، زیرا لیمو پوست را حساس میکند.
تفاوت جوش زیر پوستی با جوش کیستی چیست؟
جوش زیر پوستی و جوش کیستی هر دو در لایههای عمقی پوست ایجاد میشوند، اما تفاوتهای مهمی دارند. جوش زیر پوستی معمولاً کوچک، بدون التهاب شدید و بدون چرک قابلمشاهده است. این نوع جوش در اثر تجمع چربی و سلولهای مرده در منافذ پوست ایجاد شده و اغلب به شکل برآمدگی سفت و غیرملتهب ظاهر میشود. جوشهای زیر پوستی معمولاً درد زیادی ندارند و با مراقبتهای ساده مانند بخور، لایهبرداری ملایم و استفاده از محصولات کنترلکننده چربی، بهبود مییابند.
در مقابل، جوش کیستی یک نوع شدیدتر از آکنه است که با التهاب، قرمزی و چرک همراه است. این جوشها در اثر تجمع عمیقتر چربی، باکتری و عفونت در پوست به وجود میآیند و معمولاً دردناک و ماندگار هستند. برخلاف جوشهای زیر پوستی، جوشهای کیستیک بهسختی از بین میروند و اغلب جای زخم و لکهای پوستی باقی میگذارند. درمان آنها معمولاً نیاز به روشهای قویتری مانند داروهای موضعی و خوراکی دارد.
سخن پایانی
جوش کیستی چیست؟ این نوع از آکنه شدید و عمیق بوده و بهصورت برجستگیهای ملتهب و دردناک در لایههای زیرین پوست ایجاد میشود. جوش کیستی چیست و چرا ماندگار است؟ این جوشها به دلیل انسداد منافذ با چربی و باکتریها شکل گرفته و اغلب در نواحی پرچربی مانند صورت و پشت ظاهر میشوند.
روشهای درمان جوش کیستی چیست؟ بخور پوست گردو و آویشن به پاکسازی پوست کمک میکند، ماسک خاک رس و سرکه سیب چربی را کاهش میدهد، و ترکیب برگ بید و عسل خاصیت ضدالتهابی دارد. روغن سیاهدانه و آب لیمو نیز در کنترل باکتریها مؤثر است.