بیماری پنجم چیست؟ این بیماری که با نام علمی اریتم عفونی شناخته میشود، در نگاه اول شاید مانند یک سرماخوردگی ساده به نظر برسد، اما با پیشرفت علائم و ظهور نشانههای خاص پوستی، پیچیدگیهای آن نمایان میشود. نام بیماری پنجم نیز از یک دستهبندی تاریخی نشأت میگیرد که این بیماری را بهعنوان پنجمین بیماری شایع همراه با بثورات پوستی در کودکان فهرست شد. اما آنچه این بیماری را متمایز میکند، نه فقط علائم ظاهری بلکه تأثیرات آن بر سلامت عمومی بدن است.
بیماری پنجم چیست؟
بیماری پنجم که با نام علمی اریتم عفونی شناخته میشود، به دلیل عفونت با ویروس پاروویروس B19 ایجاد میشود. این ویروس از خانواده پاروویریده بوده و بهطور خاص سلولهای سازنده گلبولهای قرمز در مغز استخوان را هدف قرار میدهد. عوامل مختلفی در ایجاد و انتقال این بیماری نقش دارند که در ادامه به تفصیل به آنها میپردازیم.
علائم بیماری پنجم چیست؟
علائم شبه سرماخوردگی
بیماری پنجم در ابتدا با علائمی مشابه سرماخوردگی آغاز میشود که شامل تب خفیف، سردرد، گلودرد و آبریزش بینی است. این علائم معمولاً خفیف هستند و ممکن است با خستگی عمومی و ضعف بدن همراه باشند. در این مرحله، بسیاری از افراد تصور میکنند که به یک عفونت ویروسی معمولی مبتلا شدهاند.
بثورات پوستی روی صورت
پس از گذشت چند روز از علائم اولیه، بثورات قرمز و مشخصی روی گونهها ظاهر میشود که به گونههای سیلیخورده معروف است. این بثورات معمولاً بدون خارش پوست صورت یا بدن بوده و یکی از نشانههای بارز بیماری پنجم است.
گسترش بثورات به بدن
بثورات صورت ممکن است به سایر نقاط بدن از جمله بازوها، پاها، و تنه گسترش یابد. این بثورات بهتدریج به شکل الگوهای توریشکل در میآیند و ممکن است با تحریکاتی مانند گرما، استرس یا نور خورشید دوباره ظاهر شوند.
درد مفاصل و عضلات
در برخی از افراد، بهویژه بزرگسالان، بیماری با درد یا التهاب در مفاصل و عضلات همراه است. این دردها معمولاً موقت هستند و پس از بهبود بیماری برطرف میشوند.
دلایل ایجاد بیماری پنجم چیست؟
ویروس پاروویروس B19
همانطور که در بیماری پنجم چیست اشاره شد، پاروویروس B19 عامل اصلی بیماری پنجم است. این ویروس در محیطهای انسانی فراوان بوده و بهویژه در مکانهای پرجمعیت مثل مدارس، مهدکودکها و محیطهای کاری به راحتی انتقال مییابد. ویژگی منحصر به فرد این ویروس، توانایی آن در حمله به سلولهای بنیادی مغز استخوان است که باعث کاهش تولید گلبولهای قرمز و ایجاد علائم بیماری میشود.
انتقال از طریق راههای تنفسی
این بیماری عمدتاً از طریق ذرات معلق در هوا که با عطسه یا سرفه افراد آلوده یا بیماری های واگیر دار منتشر میشوند، انتقال مییابد. زمانی که فرد سالم در معرض این ذرات قرار گیرد، ویروس به سرعت وارد بدن میشود و باعث آغاز عفونت میگردد.
تماس مستقیم با ترشحات بدن
انتقال ویروس از طریق تماس مستقیم با بزاق، ترشحات بینی یا خون فرد آلوده نیز امکانپذیر است. این نوع انتقال معمولاً در محیطهای خانوادگی یا در شرایطی که مراقبت نزدیکی از فرد بیمار صورت میگیرد، رخ میدهد.
روش های درمان بیماری پنجم چیست؟
استامینوفن: برای کنترل تب و کاهش درد، از داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده میشود. این داروها نهتنها دمای بدن را کاهش میدهند، بلکه به تسکین سردرد و درد مفاصل نیز کمک میکنند.
مصرف مایعات: برای جلوگیری از کمآبی بدن، نوشیدن مایعات فراوان مانند آب، چای گیاهی، آبغوره و سوپهای سبک توصیه میشود. مایعات به کاهش تب و دفع سموم بدن کمک میکنند.
کرم مرطوب کننده: اگر بثورات پوستی باعث ناراحتی شدند، میتوان از کرمهای مرطوبکننده یا کمپرس سرد برای کاهش التهاب استفاده کرد. همچنین توصیه میشود از قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا گرما که میتواند بثورات پوستی را تشدید کند، خودداری شود.
تفاوت بیماری روزئولا و بیماری پنجم چیست؟
بیماری پنجم که ناشی از ویروس پاروویروس B19 است، بیشتر در کودکان 5 تا 15 سال شایع بوده و با علائمی مانند تب خفیف، سردرد، و بثوراتی قرمز و مشخص روی گونهها(به نام گونههای سیلیخورده) آغاز میشود. این بثورات ممکن است به سایر نقاط بدن مانند بازوها و پاها گسترش یابند و به شکل الگوهای توریشکل دیده شوند.
بیماری روزئولا که به دلیل ویروس هرپس انسانی نوع 6 یا 7(HHV-6/HHV-7) ایجاد میشود، عمدتاً در کودکان زیر 2 سال دیده میشود. این بیماری با تب ناگهانی و بالا شروع میشود که ممکن است چند روز طول بکشد و پس از کاهش تب، بثورات صورتیرنگ و مسطحی روی تنه، گردن و گاهی دستوپا ظاهر میشود. برخلاف بیماری پنجم، بثورات در روزئولا معمولاً بدون خارش هستند و طی چند روز بدون درمان خاصی از بین میروند.
سخن پایانی
بیماری پنجم چیست؟ این بیماری که با نام علمی اریتم عفونی شناخته میشود، یک عفونت ویروسی ناشی از پاروویروس B19 است و معمولاً در کودکان بروز میکند. این بیماری ابتدا با علائمی شبیه سرماخوردگی مانند تب خفیف، سردرد و آبریزش بینی ظاهر میشود و پس از چند روز، بثورات قرمزی روی گونهها که به گونههای سیلیخورده معروف است، ایجاد میشود.
روش درمان بیماری پنچم چیست؟ بیشتر حمایتی است و شامل مصرف داروهای تببر مانند استامینوفن یا ایبوپروفن، استراحت کافی، نوشیدن مایعات و استفاده از کرمهای مرطوبکننده برای کاهش علائم بثورات است. اگرچه بیماری پنجم معمولاً خودمحدودشونده است، اما در گروههای پرخطر مانند زنان باردار یا افراد دارای ضعف سیستم ایمنی، ممکن است نیاز به مراقبت پزشکی خاصی داشته باشد.