بیماری پوستی گال چیست؟ گال یکی از بیماریهای شایع پوستی است که توسط نوعی انگل کوچک به نام مایت(Sarcoptes scabiei) ایجاد میشود. این انگل با حفر تونلهای میکروسکوپی در لایههای بالایی پوست، تخمگذاری کرده و باعث بروز خارش شدید، تحریک پوست و ایجاد بثورات پوستی میشود. بیماری گال اغلب به عنوان یکی از مشکلات جدی پوستی بهویژه در مناطق با شرایط بهداشتی ضعیف و در جوامع با تراکم بالای جمعیتی شناخته میشود، زیرا این بیماری بهراحتی از طریق تماس مستقیم پوستی با فرد آلوده انتقال مییابد.
بیماری پوستی گال چیست؟
این بیماری معمولاً در نقاط خاصی از بدن مانند بین انگشتان، مچ دست، زیر بغل، دور کمر و نواحی تناسلی ظاهر میشود. خارش ناشی از گال اغلب در شبها بدتر میشود و میتواند فرد را از خواب و استراحت محروم کند. خارش شدید معمولاً به دلیل واکنش آلرژیک بدن به بزاق، تخمها و فضولات مایت ایجاد میشود. به همین دلیل، افراد مبتلا به گال معمولاً به طور غیرقابل تحملی پوست خود را میخارانند، که ممکن است منجر به عفونتهای ثانویه پوستی شود.
همانطور که در قسمت بیماری پوستی گال چیست اشاره شد، این بیماری میتواند افراد در هر سنی و هر طبقه اجتماعی را تحت تأثیر قرار دهد، اما بیشتر در کودکان، سالمندان، و افراد با سیستم ایمنی ضعیف قابل مشاهده شده است.
روش شناسایی بیماری پوستی گال چیست؟
درمان بیماری پوستی گال معمولاً شامل استفاده از داروهای ضدانگلی، مراقبتهای بهداشتی، و در مواردی درمان افراد در تماس نزدیک با بیمار است تا از گسترش بیشتر بیماری جلوگیری شود. در ادامه به روشهای مختلف درمان گال میپردازیم:
مشاهده علائم بالینی
یکی از اصلیترین روشهای شناسایی بیماری پوستی گال، بررسی دقیق علائم بالینی است. شایعترین نشانه گال، خارش شدید است که بهخصوص در شبها تشدید میشود. این خارش ناشی از واکنش آلرژیک بدن به وجود انگلها، تخمها، و فضولات آنهاست. علاوه بر این، بیمار ممکن است پوستی قرمز به شکل برآمدگیهای کوچک مشاهده کند. این بثورات اغلب در نواحی خاصی از بدن مانند بین انگشتان، مچ دست، زیر بغل، دور کمر، کشاله ران و نواحی تناسلی دیده میشوند. این ضایعات معمولاً با خطوط نازکی همراهاند که نشاندهنده حفر تونلهای مایتها در زیر پوست است. خارش شدید شبانه و این الگوهای ضایعات میتواند سرنخی مهم برای تشخیص گال باشد.
بیشتر بخوانید: فولیکول مو چیست؟
آزمایش با استفاده از معاینه فیزیکی
پس از بررسی علائم بالینی، پزشک به انجام معاینه فیزیکی میپردازد. در این مرحله، پزشک بهدقت نواحی مشکوک را بررسی میکند تا خطوط ریز و باریک زیر پوست که نشاندهنده تونلهای مایت است، شناسایی کند. این تونلها که بهوسیله انگلها در پوست ایجاد میشوند، معمولاً بین 1 تا 10 میلیمتر طول دارند و ممکن است در برخی نقاط بهوضوح قابل مشاهده باشند. همچنین، ناخنها نیز ممکن است در اثر خاراندن شدید تغییر کنند و پوستهپوسته شوند، که این نیز نشانهای از گال است. معاینه فیزیکی دقیق توسط پزشک میتواند به شناسایی ضایعات پوستی خاص گال کمک کند و تشخیص صحیح را تسهیل نماید.
استفاده از درموسکوپ
در برخی موارد، پزشکان از درموسکوپ، یک ابزار ویژه برای بزرگنمایی و مشاهده دقیق پوست، استفاده میکنند. این دستگاه به پزشک کمک میکند تا تونلهای زیر پوستی مایت و تخمهای آن را بهوضوح مشاهده کند. با بزرگنمایی به کمک این دستگاه، پزشک قادر است نشانههای خاصی مانند لاروها، تخمها و مایت را شناسایی کند. استفاده از درموسکوپ برای شناسایی گال، بهویژه در مواردی که علائم بالینی بهوضوح مشخص نیستند یا بیمار علائم خفیفتری دارد، بسیار مفید است.
نمونه برداری
در صورتی که مشاهده علائم و معاینه فیزیکی به تنهایی کافی نباشد، پزشک ممکن است نمونهبرداری از پوست انجام دهد. در این روش، پزشک با استفاده از یک ابزار تیز، قسمتی از پوست مبتلا به ضایعات پوستی یا از زیر ناخنها نمونهبرداری میکند. سپس این نمونهها زیر میکروسکوپ بررسی میشوند تا وجود مایت، تخمها یا فضولات آنها تأیید شود. این روش بهویژه برای مواردی که علائم بهطور واضح نشاندهنده گال نیستند، مفید است و میتواند تشخیص دقیقتری ارائه دهد.
تست جوهر یا سرکه
در برخی موارد، پزشکان از روشهای سادهتری مانند تست جوهر یا سرکه برای تشخیص گال استفاده میکنند. در تست جوهر، جوهر روی نواحی مشکوک پوست مالیده میشود و سپس پاک میگردد. اگر مایتها تونلهایی در پوست ایجاد کرده باشند، جوهر در این تونلها باقی مانده و آنها را قابل مشاهده میکند. تست سرکه نیز بهصورت مشابه عمل میکند؛ سرکه به مدت کوتاهی روی پوست اعمال میشود تا تونلها را بهتر نشان دهد. این روشها، بهویژه در کلینیکهایی که تجهیزات پیشرفته میکروسکوپی یا درموسکوپی در دسترس نیستند، میتوانند بهعنوان یک روش شناسایی سریع و مؤثر مورد استفاده قرار گیرند.
استفاده از کرمها و لوسیونهای موضعی
رایجترین روش درمان گال استفاده از داروهای موضعی مانند کرمها و لوسیونهای ضدانگلی است. این کرمها به کشته شدن مایتها و تخمهای آنها کمک میکنند. پزشک معمولاً دستورالعمل دقیقی برای استفاده از این داروها ارائه میدهد. به طور کلی، بیمار باید کرم یا لوسیون را روی تمام بدن، از گردن به پایین، اعمال کرده و آن را به مدت 8 تا 14 ساعت روی پوست نگه دارد. پس از گذشت این زمان، بیمار باید دارو را با آب شسته و تکرار این فرآیند را بر اساس توصیه پزشک ادامه دهد.
بیشتر بخوانید: لک ملاسما چیست؟
درمان خوراکی
در برخی موارد، بهویژه اگر درمان موضعی مؤثر نباشد یا بیمار به کرمهای موضعی واکنش نشان دهد، پزشک ممکن است داروهای خوراکی مانند ایورمکتین(Ivermectin) تجویز کند. این دارو از طریق دستگاه گوارش وارد جریان خون میشود و به مبارزه با انگلها کمک میکند. ایورمکتین معمولاً در دوز واحد مصرف میشود، اما بسته به شرایط بیمار، ممکن است پزشک یک دوز دیگر پس از چند هفته توصیه کند. این دارو بهویژه برای افرادی که بهدلایل پزشکی خاص یا به دلیل مقاومت مایتها به درمانهای موضعی قادر به استفاده از کرمها نیستند، مناسب است.
مراقبتهای بهداشتی و پیشگیرانه
در کنار مصرف داروهای ضدانگلی، رعایت بهداشت شخصی و محیطی نقش مهمی در درمان گال دارد. مایتها میتوانند به مدت 2 تا 3 روز در لباس، ملحفه و اشیاء غیرزنده زنده بمانند. به همین دلیل، پس از شروع درمان، شستشوی دقیق تمامی لباسها، ملحفهها و حولههایی که بیمار استفاده کرده است ضروری است. این موارد باید با آب داغ شسته شوند و در دمای بالا خشک شوند. اشیایی که نمیتوانند شسته شوند، مانند اسباببازیها یا کفشها، باید به مدت حداقل 72 ساعت در کیسه پلاستیکی بسته نگهداری شوند تا مایتها از بین بروند.
سخن پایانی
بیماری پوستی گال چیست؟ یک بیماری پوستی مسری است که توسط انگلهای کوچکی به نام مایتها ایجاد میشود و به طور عمده در نواحی خاصی از بدن مانند بین انگشتان، مچ دست، زیر بغل و نواحی تناسلی ظاهر میشود. خارش شدید به ویژه در شبها یکی از علائم اصلی این بیماری است که به دلیل واکنش آلرژیک بدن به بزاق و فضولات مایتها ایجاد میشود. افراد مبتلا به دلیل خارش شدید پوست خود را میخارانند که ممکن است منجر به عفونتهای ثانویه شود.
روش شناسایی بیماری پوستی گال چیست؟ برای شناسایی گال، ابتدا باید علائم بالینی مانند خارش شدید شبانه و بثورات پوستی را بررسی کرد. پزشکان از معاینه فیزیکی و مشاهده تونلهای زیر پوستی که توسط مایتها ایجاد شدهاند، استفاده میکنند. همچنین ممکن است از درموسکوپ یا ابزار بزرگنمایی برای مشاهده دقیقتر تونلها و تخمهای مایت بهره ببرند. در مواردی که این روشها کافی نباشند، نمونهبرداری از پوست یا ناخن برای بررسی زیر میکروسکوپ انجام میشود.